Dowcipy i żarciki urządzane znajomym i nieznajomym w dniu 1 kwietnia popularne były już sto lat temu. Mało wiemy o zwyczajach prywatnych, osobistych dowcipach między krewnymi czy znajomymi, zachowały się jednak mniej lub bardziej wysublimowane informacje prasowe mające wprowadzić czytelników w błąd.
Niedziela Zmartwychwstania Chrystusa Pana przypadała na 12 kwietnia 1936 roku.
Wielkanocne wojaże.
ORBIS na ten czas proponował swoim klientom ofertę wycieczek, głównie zagranicznych. W kraju można było się wybrać do Juraty (5 dni, wyborowe towarzystwo w luksusowym hotelu, dancingi, bridż, piękne spacery - 45 zł) lub Zakopanego (3 dni w pensjonacie na drodze do Białego - 29 zł). Oferta zagraniczna obejmowała wyjazdy do Jugosławii (26 dni w cenie 580 lub 670 zł) do Hiszpanii (19 dni w cenie 990 zł), na tydzień do Pragi, Wiednia i Budapesztu (215 zł), Wiednia i Semmeringu (Styria) za 200 zł, oraz krótsze wypady do Wiednia lub Rygi, a także wycieczki lotnicze do Berlina lub Bukaresztu.
www.polona.pl
Wielkanoc w przedwojennej Łodzi
Przed Wielkanocą 1936 roku "Echo" informowało, że smutne święta
będzie miała matka 4-letniej Danusi Winnickiej. Dziewczynka została
bowiem śmiertelnie potrącona przez tramwaj przy ul. Łagiewnickiej 34.
Natomiast na klatce schodowej domu przy ul. Siedleckiej znaleziono
"podrzutka" płci męskiej. Dziecko było owinięte w chustkę. Matka chłopca
dołączyła kartkę: Dziecko katolickie, nieochrzczone. Nie miałam innego
wyjścia.. Dziecko odwieziono do żłobka.
Obywatelski Komitet Pomocy Najbiedniejszym przygotował sześćset paczek
dla najbiedniejszych rodzin katolickich. Dostali wędliny, czyli kiełbasy
i kiszki, jajka oraz strucle. W czasie Wielkanocy część łodzian
odwiedzała kina - np. kino-teatry "Metro" i "Adria" zapraszały na film
"Dodek na froncie" z Adolfem Dymszą w roli głównej.
Sama Wielkanoc nie przebiegła już spokojnie. Gazety donosiły, że w
święta doszło do trzech zamachów samobójczych. 72-letni Jan Kapuściński,
zamieszkały przy ul. Południowej 30 połknął znaczną ilość kwasu
solnego. Mężczyznę, znajdującego się w beznadziejnym stanie, odwiedziono
do szpitala na Radogoszczu. Natomiast w bramie kamienicy przy ul.
Żeromskiego 58 znaleziono nieprzytomnego mężczyznę, którego nazwiska nie
udało się ustalić. Okazało się, że zatruł się wypijając znaczną ilość
denaturatu. Odwiedziono go do szpitala w Radogoszczu.
reklama
Z kolei 36-letnia Sala Winterowa, żona stolarza, próbowała się otruć
jodyną. Próba samobójcza też okazała się nieskutecznie. Sali przepłukano
na miejscu żołądek i nawet nie zabrano jej do szpitala.
Wydawnictwo Fr. Karpowicz
Warszawa A 330 Wysłana z Wilna 14.04.1936 r.
Wielkanoc w Piotrkowie Trybunalskim
Podobnie jak prasa gubernialna, tak i gazety okresu międzywojennego
podchodziły poważnie do tematyki świątecznej. Nie zapominano o ubogich i
potrzebujących. I tak w „Głosie Trybunalskim”, w numerze 100 z 1936
roku ukazało się ogłoszenie piotrkowskiego oddziału Caritasu
następującej treści: Wielka Sobota! - Wszystkie przygotowania świąteczne
się kończą. Jeśli jest dobra wola to i dziś nie za późno złożyć
jakąkolwiek ofiarą wedle możności (w naturze, groszu lub odzieży) dla
biednych, chorych, opuszczonych. - Czekamy! Prosimy serdecznie! Toruńska
5. Biuro otwarte do godz. 9 -tej wieczorem.
Specyfiką
przedwojennej prasy było publikowanie znacznej ilości utworów
literackich. Piotrkowskie tytuły tamtej epoki nie odstawały od
ogólnopolskich trendów. Przy okazji Świąt Wielkanocnych „Głos
Trybunalski”, wydawany przez Aleksandra Pańskiego, we wspomnianym
numerze 100 z 1936 roku opublikował wiersz „Alleluja” autorstwa M.
Mszczyckiej: A gdy się na Wielkanoc wesoło dzwon rozbuja, Znów serce zmartwychwstałe zaśpiewa „Alleluja”. Wybiegną z mieszkań dzieci, uśmiechną się radośnie, Jakdyby szły naprzeciw powracającej wiośnie. Woń fiołków mnie odurza i białe lśnią sasanki... Dokoła słychać ptasząt miłosne zalecanki. I naraz zapominam w to Święto Zmartwychwstania, Że krzyż nade mną stanął i słońce mi przysłania, Że minął sen o szczęściu, że zmierzch się życia zbliża... I że na moją drogę złowieszczo padł cień krzyża. Hymn dźwięków się rozśpiewał, uroków, świateł, woni... Niech widmo złego jutra nie psuje tej harmonji. Niech serce zmartwychwstałe zaśpiewa „Alleluja”! Wszechobecne reklamy
Okres
przedświąteczny, jak wspomnieliśmy, to również czas zwiększonej liczby
reklam w mediach. Nie inaczej było w piotrkowskiej prasie przedwojennej.
W przywołanym już numerze 100 „Głosu Trybunalskiego” z 1936 roku niemal
każda ówczesna restauracja piotrkowska zapraszała do odwiedzenia swych
lokali. Znana od wielu lat Restauracja „Świtezianka”, pod kierownictwem
Józefa Wolskiego, mieszcząca się przy ulicy Słowackiego 32,
przygotowywała dla swych stałych bywalców na Wielką Sobotę specjalną
rybkę oraz na święta wielki wybór win, wódek, konjaków, który zadowoli
najwybredniejszych smakoszów. Oczywiście także i jeden z piotrkowskich
browarów na święta polecał niedoścignionej jakości Piwa Okocimskie oraz
piwa Marcowe eksportowe (dubeltowe), Polskiego Pilznera jako Portera
kuracyjnego.
Swoje świąteczne specjały zachwalały również
piotrkowskie piekarnie i fabryki słodkości. Święta! Czy masz cukry i
baranki od Tenszerta?- „krzyczała nagłówkiem” strona 10. Poniżej babki,
ciasta, mazurki, sękacze oraz inne pieczywa pierwszorzędnej jakości i w
cenach przystępnych polecały kolejne piekarnie Rozpędkowskiego przy
ulicy Piłsudskiego 7 (obecnie Wojska Polskiego) oraz Gadzinowskiego przy
ulicy Słowackiego 24. Co ciekawe specjalnie na święta miody oferowała
firma Włodzimierz Kirijczuk i S-ka ze Zbaraża.
Druk Zakład
Reprodukcyjny "Akropol" Kraków seria 500/104
Wysłana z Jasła
07.04.1936 r.
12 kwietnia miała miejsce premiera filmu Róża, adaptacja dramatu Stefana Żeromskiego.
Kto chce być bliżej ówczesnych klimatów może obejrzeć ten film także dzisiaj
Wielkanocna procesja wychodzącą z kościoła
Matki Bożej Różańcowej na Bródnie w kwietniu 1936 roku. Drewniany
kościół spłonął w czasie wojny. Obecny, murowany zbudowano na tej samej
posesji, kawałek dalej od ulicy Wysockiego, na fundamentach wylanych już
przed wojną.
www.targowek.info
Procesja rezurekcyjna wokół kościoła św. Floriana w Krakowie
Groby Pańskie w Krakowie
Groby Pańskie w kościołach warszawskich
Śniadanie wielkanocne członków Polskiego Związku Zachodniego