Spis abonentów sieci
telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy i
Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej w mieście Bydgoszczy na 1939 r.
Topolno 1916r. www.fotopolska.pl
Przy kościele w Topolnie przez 200 lat znajdował się klasztor ojców paulinów.
Był to najdalej na północ wysunięty klasztor tego zakonu, jedyny na
Pomorzu. Zakonnicy opuścili go około 1813 roku wskutek ustawy pruskiej o kasacji zakonów.
W Topolnie piechurzy poprosili o potwierdzenie tamtejszego proboszcza, księdza dziekana Alojzego Deję.
W październiku 1939 roku, jako proboszcz parafii w Nowej Cerkwi znalazł się w gronie księży, którzy ponieśli tragiczną śmierć, rozstrzelani przez Niemców w akcji planowej eksterminacji duchowieństwa diecezji pelplińskiej. Była to jedyna w historii okupacji niemieckiej akcja wymordowania wszystkich znaczących księży ze stolicy diecezji.
Co mogło najbardziej zainteresować w tym mieście młodych mężczyzn? Z pewnością Centrum Wyszkolenia Kawalerii - największa tego typu wojskowa jednostka szkoleniowa w przedwojennej Europie.
www.wprp.grudziadz.com
W skład CWK wchodziły cztery szkoły. Na
terenie jego koszar znajdowały się ujeżdżalnie, tory władania białą
bronią i tory przeszkód. Place ćwiczeń znajdowały się w pobliżu –
największy zwany "Saharą" miał strzelnicę do 300 m z 3 stanowiskami przy
Lesie Rudnickim, w którym urządzono stały tor przeszkód (na
przesiekach). Wysoka nadwiślańska skarpa stwarzała warunki do ćwiczeń
zjazdów przez kawalerzystów. Wyszkolenie strzeleckie zapewniały
strzelnice bojowe i szkolno-bojowe na poligonie w Grupie. W
grudziądzkim CWKaw. wykładowcami byli najlepsi polscy oficerowie
kawalerii wywodzący się z trzech zaborczych armii.
Uczniowie Szkół CWKaw. mieli do swojej dyspozycji kilkaset koni.
Ciągłość opieki nad nimi zapewniał Szwadron Luzaków, czyli szeregowych
ułanów, którzy w Centrum odbywali zasadniczą służbę wojskową.
Jedną ze szkół była istniejąca od 1931 roku Szkoła Jazdy Konnej, która początkowo
funkcjonowała jako Kurs Jazdy Konnej. W jej ramach przygotowywano kadry
instruktorskie dla wszystkich Szkół kawalerii oraz samego Centrum.
Funkcjonowały w niej kurs instruktorów jazdy konnej i kurs podoficerów
ujeżdżaczy koni. W trakcie szkolenia starano się wyławiacz
utalentowanych żołnierzy, którzy potem przechodzili do Grupy
Przygotowawczej Sportu Konnego. Absolwenci Szkoły zdobywali czołowe
miejsca w Mistrzostwach Konnych Wojska, będących najwyższymi rangą
zawodami jeździeckimi w Wojsku Polskim.
Już od 1920 r. istniała w CWKaw. tzw. Grupa Olimpijska. Stanowili ją
słuchacze i kadra Centrum, którzy występowali na Igrzyskach Olimpijskich. Po Olimpiadzie w Berlinie w 1936 r. w CWKaw. utworzono stałą Grupę Przygotowawczą Sportu Konnego. W 1938 r. polski zespół zdobył ok. 20 pierwszych miejsc zespołowych i indywidualnych .
W 1936 roku szkoła obchodziła jubileusz 15-lecia, który zarejestrowany został na filmie:
Jednostki nie ma wśród potwierdzeń pobytu. Jest natomiast sklep Bata, który jak w wielu miastach mieścił się przy Rynku. Otwarty został 4 listopada 1930 roku przy Górnym Rynku.
fragment zdjęcia z archiwum NAC
www.graudenz.pl
Grudziądz w tym czasie kojarzył się także z popularnymi rodzimymi pepegami czyli
tenisówkami - butami sportowymi na gumowej podeszwie, które produkowane
były przez grudziądzką fabrykę Polskiego Przemysłu Gumowego.
www.starereklamy.blox.pl
W 1936 roku ukazała się przewodnik opracowany przez wybitnego badacza historii Grudziądza księdza Władysława Łęgę. Nie jest dostępny egzemplarz, ale żeby zwiedzić ówczesne miasto można skorzystać z przewodnika wydanego rok później .