sobota, 16 lipca 2016

Topolno 16.07.1936 - ksiądz Alojzy Deja

Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy i Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej w mieście Bydgoszczy na 1939 r.


Topolno 1916r.  www.fotopolska.pl

Przy kościele w Topolnie przez 200 lat  znajdował się klasztor ojców paulinów. Był to najdalej na północ wysunięty  klasztor tego zakonu, jedyny na Pomorzu. Zakonnicy opuścili go około 1813 roku wskutek ustawy pruskiej o kasacji zakonów.


W Topolnie piechurzy poprosili o potwierdzenie tamtejszego proboszcza, księdza dziekana Alojzego Deję.


Ksiądz Alojzy Deja był proboszczem w parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Topolnie w latach 1931- 1938.
Urodził się 25.10.1893 roku w Przyrowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1923 roku. Wikariat odbył w Kamieniu. W latach 1924 - 1930 był profesorem Collegiom Marianum w Pelplinie. Był również członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu .

Od 1938 roku proboszczował w Nowej Cerkwi. 

W październiku 1939 roku, jako proboszcz parafii w Nowej Cerkwi znalazł się w gronie księży, którzy ponieśli tragiczną śmierć, rozstrzelani przez Niemców w akcji planowej eksterminacji duchowieństwa diecezji pelplińskiej. Była to jedyna w historii okupacji niemieckiej akcja wymordowania wszystkich znaczących księży ze stolicy diecezji. 



Zagłada pelplińskiego duchowieństwa

Kazali kopać dół, Gazeta Tczewska
Cum debita reverentia


wtorek, 12 lipca 2016

Grudziądz

Co mogło najbardziej zainteresować w tym mieście młodych mężczyzn? Z pewnością Centrum Wyszkolenia Kawalerii - największa tego typu wojskowa jednostka szkoleniowa w przedwojennej Europie.

www.wprp.grudziadz.com
 W skład CWK wchodziły cztery szkoły. Na terenie jego koszar znajdowały się ujeżdżalnie, tory władania białą bronią i tory przeszkód.  Place ćwiczeń znajdowały się w pobliżu – największy zwany "Saharą" miał strzelnicę do 300 m z 3 stanowiskami przy Lesie Rudnickim, w którym urządzono stały tor przeszkód (na przesiekach). Wysoka nadwiślańska skarpa stwarzała warunki do ćwiczeń zjazdów przez kawalerzystów. Wyszkolenie strzeleckie zapewniały strzelnice bojowe i szkolno-bojowe na poligonie w Grupie. W grudziądzkim CWKaw. wykładowcami byli najlepsi polscy oficerowie kawalerii wywodzący się z trzech zaborczych armii. 
Uczniowie Szkół CWKaw. mieli do swojej dyspozycji kilkaset koni. Ciągłość opieki nad nimi zapewniał Szwadron Luzaków, czyli szeregowych ułanów, którzy w Centrum odbywali zasadniczą służbę wojskową.
Jedną ze szkół była istniejąca od 1931 roku  Szkoła Jazdy Konnej, która początkowo funkcjonowała jako Kurs Jazdy Konnej. W jej ramach przygotowywano kadry instruktorskie dla wszystkich Szkół kawalerii oraz samego Centrum. Funkcjonowały w niej kurs instruktorów jazdy konnej i kurs podoficerów ujeżdżaczy koni. W trakcie szkolenia starano się wyławiacz utalentowanych żołnierzy, którzy potem przechodzili do Grupy Przygotowawczej Sportu Konnego. Absolwenci Szkoły zdobywali czołowe miejsca w Mistrzostwach Konnych Wojska, będących najwyższymi rangą zawodami jeździeckimi w Wojsku Polskim. 
Już od 1920 r. istniała w CWKaw. tzw. Grupa Olimpijska. Stanowili ją słuchacze i kadra Centrum, którzy występowali na Igrzyskach Olimpijskich. Po Olimpiadzie w Berlinie w 1936 r. w CWKaw. utworzono stałą Grupę Przygotowawczą Sportu Konnego. W 1938 r. polski zespół zdobył ok. 20 pierwszych miejsc zespołowych i indywidualnych . 
 
W 1936 roku szkoła obchodziła jubileusz 15-lecia, który zarejestrowany został na filmie:


Jednostki nie ma wśród potwierdzeń pobytu. Jest natomiast sklep Bata, który jak w wielu miastach mieścił się przy Rynku. Otwarty został 4 listopada 1930 roku przy Górnym Rynku.
 
fragment zdjęcia z archiwum NAC


www.graudenz.pl

Grudziądz w tym czasie kojarzył się także z popularnymi rodzimymi pepegami czyli tenisówkami - butami sportowymi na gumowej podeszwie, które produkowane były przez grudziądzką fabrykę Polskiego Przemysłu Gumowego.  

www.starereklamy.blox.pl

W 1936 roku ukazała się przewodnik opracowany przez wybitnego badacza historii Grudziądza księdza Władysława Łęgę. Nie jest dostępny egzemplarz, ale żeby zwiedzić ówczesne miasto można skorzystać z przewodnika wydanego rok później . 


plan miasta z  opracowania Grudziądz. Przewodnik turystyczny



Do poczytania:
Historia fabryki PePeGe
Historie szewców "w czasach, kiedy Bata robił w Polsce kokosy"